Bản thân tôi cũng chẳng còn trẻ, nhưng có những thứ trải nghiệm khiến tôi phải hối hận mãi về sau này. Và giờ đây, tôi dành chính những hối hận ấy làm kinh nghiệm để truyền đạt tới đời sau, rằng đừng như thế hệ chúng tôi, chẳng dám ăn tiêu, hưởng thụ gì, cứ chăm chăm để dành cho tương lai.

Cứ cho là một năm bạn tiết kiệm được 365 cốc trà sữa (giá mỗi cốc là 50.000 đồng). Vậy một năm bạn tiết kiệm được hơn 18 triệu đồng (tất nhiên là cũng chẳng ai ngày nào cũng uống trà sữa). Với số tiền đó, thử hỏi bạn có thể mua đất, mua nhà hay làm được việc gì đó to lớn không? Nếu vậy thì tiết kiệm mấy cốc trà sữa mà bạn yêu thích đó có thực sự đem lại được điều gì có ý nghĩa cho bạn?

Tôi tính như vậy để thấy với các bạn sinh viên có đi làm thêm, việc tiêu tiền cho một ly trà sữa không phải thứ gì quá đáng. Họ mua rồi uống vì yêu thích chứ có phải thứ gì xấu xa đâu. Những thứ như vậy không phải là một nhu cầu bắt buộc, nó chỉ đơn giản là một sở thích cá nhân.

>> 'Không dám uống ly trà sữa 50.000 đồng để tiết kiệm 80% lương tháng'

Cũng giống như quần áo đẹp hay đồ ăn ngon, chúng đâu phải nhu cầu thiết yếu, nhưng bạn có muốn ăn mặc xấu xí, cẩu thả, hay chỉ cần ăn cho no là được kể cả là đồ ăn chất lượng kém không? Tiếc rằng, một số người lại coi thường cách giải trí của người khác. Đơn giản là vì các bạn không hiểu nổi cuộc sống của họ, sở thích của họ, nhu cầu của họ.

Với tôi, các bạn trẻ uống trà sữa cũng là một cách giúp một phần số tiền cho những người lao động phổ thông, giúp trả lương những bồi bàn, shipper, giúp tiêu thụ trà, đường, sữa... và hàng triệu hộ gia đình sẽ được trả lương và có tiền sinh hoạt khi hàng triệu bạn trẻ uống trà sữa như vậy. Thế nên, điều đó chẳng có gì đáng chê trách.

Còn nếu nói lãng phí thời gian cho ly trà sữa thì bạn cứ thử soi xem một ngày mình ngồi hàng quán thì đã làm được những gì và tạo ra những giá trị gì cho thế giới này? Còn các bạn trẻ ra quán trà sữa ngồi nói chuyện, có thể bàn công việc, có khi lại ký kết được hợp đồng nào đó hoặc nảy ra những ý tưởng bạc triệu thì sao? Đó là còn chưa kể đến số tiền họ bỏ ra cho quán xá để thúc đẩy nền kinh tế phát triển, thế nên không thể nói đó là vô bổ được.

Tóm lại, tôi không khẳng định ai đúng, ai sai, chỉ là tôi muốn chúng ta nên có sự tôn trọng tự do sở thích và cách tiêu tiền của người khác, đặc biệt là thế hệ trẻ. Ly trà sữa có thể vô bổ với bạn, nhưng với nhiều người khác, nó lại có ý nghĩa hơn một món đồ uống chẳng có lợi gì cho sức khỏe.

Tôi không ủng hộ cho sự lãng phí quá đáng nhưng cũng không thể đồng tình với các biện pháp tiết kiệm thái quá. Nhiều người hay lấy chuyện "thế hệ tôi ngày trước không cần chơi bời, giải trí" để chỉ trích giới trẻ khi họ tiêu tiền cho việc hưởng thụ ở hiện tại, chẳng hạn như việc uống ly trà sữa 50.000 đồng. Các bạn nghĩ làm vậy là để tiết kiệm giúp an nhàn tuổi già nhưng thực chất là các bạn chỉ đang "tồn tại" chứ không phải "sống" một cách đúng nghĩa.

Bản thân tôi cũng chẳng còn trẻ, nhưng có những thứ trải nghiệm khiến tôi phải hối hận mãi về sau này. Và giờ đây, tôi dành chính những hối hận ấy làm kinh nghiệm để truyền đạt tới đời sau, rằng đừng như thế hệ chúng tôi, chẳng dám ăn tiêu, hưởng thụ gì, cứ chăm chăm để dành cho tương lai.

Cứ cho là một năm bạn tiết kiệm được 365 cốc trà sữa (giá mỗi cốc là 50.000 đồng). Vậy một năm bạn tiết kiệm được hơn 18 triệu đồng (tất nhiên là cũng chẳng ai ngày nào cũng uống trà sữa). Với số tiền đó, thử hỏi bạn có thể mua đất, mua nhà hay làm được việc gì đó to lớn không? Nếu vậy thì tiết kiệm mấy cốc trà sữa mà bạn yêu thích đó có thực sự đem lại được điều gì có ý nghĩa cho bạn?

Tôi tính như vậy để thấy với các bạn sinh viên có đi làm thêm, việc tiêu tiền cho một ly trà sữa không phải thứ gì quá đáng. Họ mua rồi uống vì yêu thích chứ có phải thứ gì xấu xa đâu. Những thứ như vậy không phải là một nhu cầu bắt buộc, nó chỉ đơn giản là một sở thích cá nhân.

>> 'Không dám uống ly trà sữa 50.000 đồng để tiết kiệm 80% lương tháng'

Cũng giống như quần áo đẹp hay đồ ăn ngon, chúng đâu phải nhu cầu thiết yếu, nhưng bạn có muốn ăn mặc xấu xí, cẩu thả, hay chỉ cần ăn cho no là được kể cả là đồ ăn chất lượng kém không? Tiếc rằng, một số người lại coi thường cách giải trí của người khác. Đơn giản là vì các bạn không hiểu nổi cuộc sống của họ, sở thích của họ, nhu cầu của họ.

Với tôi, các bạn trẻ uống trà sữa cũng là một cách giúp một phần số tiền cho những người lao động phổ thông, giúp trả lương những bồi bàn, shipper, giúp tiêu thụ trà, đường, sữa... và hàng triệu hộ gia đình sẽ được trả lương và có tiền sinh hoạt khi hàng triệu bạn trẻ uống trà sữa như vậy. Thế nên, điều đó chẳng có gì đáng chê trách.

Còn nếu nói lãng phí thời gian cho ly trà sữa thì bạn cứ thử soi xem một ngày mình ngồi hàng quán thì đã làm được những gì và tạo ra những giá trị gì cho thế giới này? Còn các bạn trẻ ra quán trà sữa ngồi nói chuyện, có thể bàn công việc, có khi lại ký kết được hợp đồng nào đó hoặc nảy ra những ý tưởng bạc triệu thì sao? Đó là còn chưa kể đến số tiền họ bỏ ra cho quán xá để thúc đẩy nền kinh tế phát triển, thế nên không thể nói đó là vô bổ được.

Tóm lại, tôi không khẳng định ai đúng, ai sai, chỉ là tôi muốn chúng ta nên có sự tôn trọng tự do sở thích và cách tiêu tiền của người khác, đặc biệt là thế hệ trẻ. Ly trà sữa có thể vô bổ với bạn, nhưng với nhiều người khác, nó lại có ý nghĩa hơn một món đồ uống chẳng có lợi gì cho sức khỏe.

Tôi lấy ví dụ, thời trước người ta bán phở, bán quần áo ít phải cạnh tranh nhưng khách hàng cũng chủ yếu là người dân cùng phố, cùng khu. Ngày nay, nhiều người từ các nơi khác kéo tới buôn bán, tính cạnh tranh đúng là tăng lên. Nhưng bù lại, các bạn cũng có thể thuê shipper đến nới khác, tỉnh thành khác một cách dễ dàng. Nên không thể nói "miếng bánh" bị chia nhỏ hơn.

Thứ hai, dân số ngày nay tăng lên nhưng song song với đó, việc làm cũng tăng lên rất nhiều. Ngày trước dân số thấp, ít học sinh, nên cần giáo viên ít. Ngày nay dân số nhiều hơn, nên nhu cầu giáo viên cũng tăng lên, tạo thêm cơ hội việc làm. Hay một ví dụ khác về du lịch, ngày trước dân số ít, người ta ít đi du lịch. Ngày nay đông dân hơn, nhu cầu đi du lịch tăng lên, tạo thêm cơ hội việc làm cho người làm dịch vụ...

Tôi năm nay 38 tuổi, thuộc thế hệ 8X. Điều tôi cảm thấy thiệt thòi duy nhất của Gen Z là giá nhà bây giờ cao hơn trước. Nhưng đó là chuyên tất nhiên mà xã hội nào cũng gặp phải. Dân số đông lên, đất ở ít đi thì giá nhà chắc chắn sẽ phải tăng dần theo thời gian.

>> Gen Z bất lợi khi sinh ra trong điều kiện đủ đầy

Nếu các bạn trẻ muốn rẻ thì bắt buộc phải đi ra xa khỏi trung tâm. Như đời cha ông tôi, khu vực Quận 9, Quận 7, Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè... còn rất thưa thớt, vắng vẻ, thua xa Biên Hòa bây giờ. Muốn mua nhà giá rẻ thời đó, người ta cũng phải ra vùng ven để mua, chấp nhận xa xôi, hẻo lánh, dần dần mới phát triển được sau hàng chục năm như bây giờ. Cho nên, các bạn Gen Z hãy chọn mua nhà vừa túi tiền chứ đừng đòi hỏi nhà trung tâm rồi than quá tầm với.

Bù lại, tôi thấy Gen Z bây giờ lại có rất nhiều thuận lợi. Điển hình trong số đó là họ có mức sống vật chất cao hơn, không phải lo thiếu ăn thiếu mặc, thiếu sách, thiếu giáo dục, lại được hưởng một hệ thống giao thông thuận lợi, tiếp cận Internet từ sớm. Thế hệ trước muốn quay một clip quảng cáo thì thiết bị đâu mà làm, rồi đăng video lên đâu, cho ai xem? Giờ chỉ các bạn trẻ chỉ cần một cái điện thoại thông minh 5 triệu đồng có kết nối mạng Internet là đã có thể làm được trong 30 phút. Đó là điều mà thế hệ chúng tôi thèm khát mà không có được.

Tóm lại, Gen nào cũng có cái thuận lợi và khó khăn riêng, mỗi thời mỗi khác. Chỉ có một điều vẫn luôn đúng, đó là nếu bạn muốn vượt lên người khác, muốn làm giàu thì phải cố gắng không ngừng nghỉ. Còn cứ ngồi một chỗ than thở, tị nạnh lẫn nhau, thì cuối cùng cũng chẳng có cục tiền nào rơi vào đầu đâu.

Quoc Khanh

>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.

Đọc bài viết 'Gen Z khó làm giàu hơn các thế hệ trước', tôi không đồng tình với quan điểm của tác giả Tran Khanh Nong. Thứ nhất, đúng là ngày nay, mức độ cạnh tranh cửa giới trẻ tăng lên, gay gắt hơn, nhưng đi kèm với đó là "miếng bánh" tài nguyên (cơ hội làm giàu) cũng lớn hơn đáng kể.

Tôi lấy ví dụ, thời trước người ta bán phở, bán quần áo ít phải cạnh tranh nhưng khách hàng cũng chủ yếu là người dân cùng phố, cùng khu. Ngày nay, nhiều người từ các nơi khác kéo tới buôn bán, tính cạnh tranh đúng là tăng lên. Nhưng bù lại, các bạn cũng có thể thuê shipper đến nới khác, tỉnh thành khác một cách dễ dàng. Nên không thể nói "miếng bánh" bị chia nhỏ hơn.

Thứ hai, dân số ngày nay tăng lên nhưng song song với đó, việc làm cũng tăng lên rất nhiều. Ngày trước dân số thấp, ít học sinh, nên cần giáo viên ít. Ngày nay dân số nhiều hơn, nên nhu cầu giáo viên cũng tăng lên, tạo thêm cơ hội việc làm. Hay một ví dụ khác về du lịch, ngày trước dân số ít, người ta ít đi du lịch. Ngày nay đông dân hơn, nhu cầu đi du lịch tăng lên, tạo thêm cơ hội việc làm cho người làm dịch vụ...

Tôi năm nay 38 tuổi, thuộc thế hệ 8X. Điều tôi cảm thấy thiệt thòi duy nhất của Gen Z là giá nhà bây giờ cao hơn trước. Nhưng đó là chuyên tất nhiên mà xã hội nào cũng gặp phải. Dân số đông lên, đất ở ít đi thì giá nhà chắc chắn sẽ phải tăng dần theo thời gian.

>> Gen Z bất lợi khi sinh ra trong điều kiện đủ đầy

Nếu các bạn trẻ muốn rẻ thì bắt buộc phải đi ra xa khỏi trung tâm. Như đời cha ông tôi, khu vực Quận 9, Quận 7, Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè... còn rất thưa thớt, vắng vẻ, thua xa Biên Hòa bây giờ. Muốn mua nhà giá rẻ thời đó, người ta cũng phải ra vùng ven để mua, chấp nhận xa xôi, hẻo lánh, dần dần mới phát triển được sau hàng chục năm như bây giờ. Cho nên, các bạn Gen Z hãy chọn mua nhà vừa túi tiền chứ đừng đòi hỏi nhà trung tâm rồi than quá tầm với.

Bù lại, tôi thấy Gen Z bây giờ lại có rất nhiều thuận lợi. Điển hình trong số đó là họ có mức sống vật chất cao hơn, không phải lo thiếu ăn thiếu mặc, thiếu sách, thiếu giáo dục, lại được hưởng một hệ thống giao thông thuận lợi, tiếp cận Internet từ sớm. Thế hệ trước muốn quay một clip quảng cáo thì thiết bị đâu mà làm, rồi đăng video lên đâu, cho ai xem? Giờ chỉ các bạn trẻ chỉ cần một cái điện thoại thông minh 5 triệu đồng có kết nối mạng Internet là đã có thể làm được trong 30 phút. Đó là điều mà thế hệ chúng tôi thèm khát mà không có được.

Tóm lại, Gen nào cũng có cái thuận lợi và khó khăn riêng, mỗi thời mỗi khác. Chỉ có một điều vẫn luôn đúng, đó là nếu bạn muốn vượt lên người khác, muốn làm giàu thì phải cố gắng không ngừng nghỉ. Còn cứ ngồi một chỗ than thở, tị nạnh lẫn nhau, thì cuối cùng cũng chẳng có cục tiền nào rơi vào đầu đâu.

Quoc Khanh

>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.

"Quyền của người chết","Cha mẹ xin lỗi con", "Chuyện dài ở bệnh viện"... là những phim đáng chú ý thamdự LHP tài liệu Âu-Việt lần thứ 5.

"Quyền của người chết","Cha mẹ xin lỗi con", "Chuyện dài ở bệnh viện"... là những phim đáng chú ý thamdự LHP tài liệu Âu-Việt lần thứ 5.